حدیث عنوان بصری
حدیث "عنوان بصری" دستورالعملی ارزشمند برای پیروان طریق ائمه علیهم السلام است تا با درک مفاهیم و عمل به محتوای آن، از هواهای نفسانی پیراسته شوند و به علم و معرفت حقیقی دست یابند.
امام جعفر صادق علیه السلام در حدیثی خطاب به عنوان بصری فرمود:
«علم نوری است در قلب کسی که خدا خواهان هدایت اوست، پس اگر طالب علمی، اول در نفس خودت حقیقتِ عبودیت را جست‌وجو کن و علم را با عمل به آن طلب کن.
حقیقت عبودیت سه چیز است:
۱. عبد برای خود مالکیتی قائل نیست؛ داشته‌هایش را امانت خدا می‌داند و آنها را در جایی می‌نهند که خدا امر کرده است.
۲. عبد مدبر امور را خدا می‌داند.
۳. مشغولیت عبد معطوف به انجام اوامر و پرهیز از نواهی الهی است.
همچنین تو را به نُه چیز توصیه می‌کنم؛
تربیت و تأدیب نفس، (۱) چیزی را که بدان اشتها نداری مخور، (۲) چون خواستی بخوری از حلال بخور و (۳) یک سوم برای غذا و یک سوم برای نوشیدنی و یک سوم برای تنفس اختصاص ده.
حلم و بردباری، (۱) اگر کسی به مجادله خواندت، سکوت کن، (۲) اگر دشنامت داد، طلب مغفرت کن، و (۳) اگر تهدیدت کرد، نصیحت و خیرخواهی کن.
علم و دانش، (۱) آنچه را نمی‌دانی از علما بپرس، (۲) هرگز سؤالی را از باب به لغزش انداختن نپرس و (۳) خودبین و خودرأی مباش.»
[۱] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱، ص۲۲۴، موسسه الوفا، بیروت، ۱۴۰۴هـ ق