سه موضوع اصلی نهج‌البلاغه
امهات مسائل نهج‌البلاغه سه چیز است:
۱- اعتقادات: البته اعتقادات را علی‌بن‌ابیطالب به شیوه‌ی متکلمان قرن سوم و چهارم مطرح نکرده، بلکه همراه با یک بینش و ذوق معنوی و عرفانی معنا کرده؛ و لذا اگر انسان در باب توحید کلام علی را بشنود خواهد دید که از لحاظ کل قواره‌ی بیان و سخن، کلام علی متفاوت است... پس اوّل اندیشه و فکر اسلامی و افکار اسلامی مثل توحید، مثل انسان، مثل قیامت، مثل نبوت، مثل مسأله‌ی امامت و سایر مسائل اصولی اسلام.
۲- مسائل اجتماعی و سیاسی: چه آنهایی که ناظرِ به سیاست کلی است، مثلاً چگونگی اداره‌ی کشور و روابط حاکم با زیردستان، با مردم؛ مثلاً نامه به مالک‌اشتر به مصر، برخوردِ با دشمن؛ قاطعیت همراه با اجتناب از کینه‌توزی‌های بیجا؛ اما دقیقاً مرز دشمنی و دوستی را حراست کردن و دچار ساده‌لوحی و ساده‌اندیشی نشدن و مسائل فراوان دیگر اجتماعی، چه مربوط به آن زمان و چه مربوط به کل جامعه، به کل تاریخ.
۳- اخلاق: تربیت نفس، تهذیب و تزکیه‌ی انسان. این سه فصل بزرگ و کلی و سه عنوان اصولی از نهج‌البلاغه است.
آیت‌الله خامنه‌ای